Zdzisław Libera upamiętniony

W dniu 23 października 2017 roku na warszawskim Żoliborzu odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej wieloletniemu wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego Profesorowi Zdzisławowi Liberze (26 II 1913-26 III 1998).
Tablica umieszczona została na elewacji budynku przy ul. Juliusza Słowackiego 5/13 (od strony ul. Suzina), gdzie przez wiele lat Profesor Libera mieszkał – w lokalu 83 – wraz ze swoją żoną Heleną.

Zdzisław Libera (pierwotne nazwisko: Libin) pochodził z kręgu inteligencji żydowskiej. Studiował filologię polską i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował potem jako nauczyciel. Podczas II wojny światowej jego rodzina została przesiedlona przez Niemców do getta warszawskiego. Prowadził tam tajne komplety dla młodzieży, koedukacyjne, zakończone maturą w lipcu 1942. Brał tam też udział w klubie dyskusyjnym, gdzie omawiano najnowszą literaturę (w tym Kwiaty polskie Juliana Tuwima).
Jego matka i brat zostali zamordowani przez Niemców w toku holokaustu. On wraz z żoną zdołał wydostać się z getta na drugą stronę. Był żołnierzem Armii Krajowej, walczył w Powstaniu Warszawskim.
Potem wykładał na Uniwersytecie Warszawskim, od 1954 roku jako profesor polonistyki.
Profesor Zdzisław Libera był wybitnym znawcą literatury polskiego oświecenia, autorem licznych rozpraw i książek z tego zakresu.
Wydał znakomitą syntezę Oświecenie (1967, 1974, 1991), w której obszerny zarys epoki został uzupełniony o antologię źródeł i opracowań. Wydawał zbiory rozpraw: Problemy polskiego oświecenia. Kultura i styl (1969), Wiek oświecony (1986), Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu (1994). Osobne znaczenie ma monografia Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta (1971).
Jako edytor przygotował dwie cenne antologie: tomy Poezja XVIII wieku (1976), gdzie obok tekstów oświeceniowych uwzględnił też utwory z późnego baroku, oraz Poezja polska 1800-1830 (1984). Wydał także Rozmowy zmarłych Ignacego Krasickiego (1987), późno docenione arcydzieło prozy autora bajek.
Zafascynowany twórczością autorki Nocy i dni wydał tom Maria Dąbrowska (1963, 21965, 31975), gdzie syntetyczną rozprawę wstępną uzupełnia antologia źródeł i opracowań.
Był pomysłodawcą i redaktorem naczelnym periodyku naukowego „Wiek Oświecenia”. (…)