Półrocznik humanistyczny Ogród to wyjątkowy periodyk naukowy i literacki o interdyscyplinarnym charakterze. Publikujemy w nim rozprawy i eseje z zakresu humanistyki, zwłaszcza historii literatury i historii idei, także historii sztuki i filmoznawstwa o wyraźnym zróżnicowaniu metodologicznym. Odsłaniamy ciągłość kultury polskiej i europejskiej – od epok dawnych po współczesność. Zamieszczamy też naukowe edycje źródłowe utworów, w tym literatury stosowanej (okolicznościowej), także twórczość współczesną. Każdy numer posiada obszerny dział recenzji oraz ilustracje. Półrocznik Ogród istnieje nieprzerwanie od 1988 roku w numeracji ciągłej. Od numeru 31-34 wydawany również w formie elektronicznej.
Pobierz bezpłatnie najnowsze numery “Ogrodu”
- Numer 35-38 – plik PDF (17MB, 696 stron)
- Numer 31-34 – plik PDF (5MB, 701 stron)
- Plakat Ogrodu – plik PDF (0.1MB)
- Zespół Redakcyjny – plik PDF (0.1MB)
- Słowa na Wielkanoc 2021 – plik PDF (0.1MB)
Przeczytaj najnowsze teksty z Ogrodu
- Cenny tom o mowie dawnych Polek
(Czytane:Halina Wiśniewska: Milczenie i pisanie małopolskich pań w wiekach XVI-XVIII. Lublin, Wydawnictwo UMCS, 2013, 369 s., ISBN 978-83-7784-376-5) 1. Nie jest jeszcze za późno, by pochwalić ten tom, choć się … - „Prostowanie półprawd, przemilczeń i konfabulacji”
„Prostowanie półprawd, przemilczeń i konfabulacji”[1] (Rec.: Zdzisław Jerzy Adamczyk: Manipulacje i tajemnice. Zagadki późnej biografii Stefana Żeromskiego. Warszawa, Czytelnik, 2017, 245 s., ISBN 978-83-07-03415-7) W roku 2017 nakładem warszawskiego wydawnictwa …„Prostowanie półprawd, przemilczeń i konfabulacji” Read More »
- Troska o gniazdo
(Rec.: s. Małgorzata Borkowska OSB: Oślica Balaama. Apel do duchownych panów. Kraków – Tyniec, Wydawnictwo Benedyktynów, 2018, 101 s., ISBN 978-8373-547-70-4; Justyna Melonowska: Ordo amoris, amor ordinis. Emancypacja w konserwatyzmie. … - Dialog żywiołów – Kamień i muszelka Blandyny Łukomskiej-Świegockiej. Wokół debiutu
1. Późny debiut? Z pojęciem debiutu kojarzymy zazwyczaj stopień niedojrzałości formalnej utworów wynikający z braku pisarskiego doświadczenia autora, który dopiero wstępuje na „scenę” życia literackiego[1]. Na plan drugi lub dalszy …Dialog żywiołów – Kamień i muszelka Blandyny Łukomskiej-Świegockiej. Wokół debiutu Read More »
- Zainstalowani na wieczność – Bruno Schulz i Drohobycz (epizod łódzki). O wystawie w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi poświęconej autorowi Sklepów cynamonowych i jego miastu oraz o łódzkich adresach artysty
Zainstalowani na wieczność – Bruno Schulz i Drohobycz (epizod łódzki). O wystawie w Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi poświęconej autorowi Sklepów cynamonowych i jego miastu oraz o łódzkich adresach artysty … - O biografizmie w zgłębianiu mistyki
(Czytane: Wincenty Łaszewski: Boży szaleńcy. Niezwykłe losy polskich mistyków. Warszawa, Fronda, 2018, 310 s., ISBN 978-83-8079-017-9) 1. Bywają tomy, które budzą powikłane emocje. Cenny jest temat, jego powaga, zasadność, intelektualna … - Czy moralność ma płeć?
(Rec.: Zuzanna Radzik: Emancypantki. Kobiety, które zbudowały Kościół. Kraków, Wydawnictwo WAM, 2018, 205 s., ISBN 978-83-277-1581-4) Zuzanna Radzik jest teolożką, publicystką „Tygodnika Powszechnego”, autorką bloga Żydzi i czarownice, absolwentką Collegium … - Rec.: Chrześcijańskie fenomeny mistyczne. Słownik. Oprac. Luigi Borriello, Raffaele Di Muro. Tłum. Krzysztof Stopa
Rec.: Chrześcijańskie fenomeny mistyczne. Słownik. Oprac. Luigi Borriello, Raffaele Di Muro. Tłum. Krzysztof Stopa. Kielce, Wyd. JEDNOŚĆ, 2018. 232 s., ISBN 978-83-7971-11-3. 1. Początek Mistyka, fenomeny mistyczne (stygmaty, lewitacje, lokucje, … - Półrocznik „Witkacy!” – geniusz pięciokrotnie
1. Instytut Witkacego Półrocznik „Witkacy!” jest to ogólnopolskie pismo naukowo-artystyczne poświęcone Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi (1885-1939) i jego epoce. Ukazuje się od grudnia 2016. Dotąd wydrukowaliśmy (mam przyjemność należeć do Zespołu … - Mozart, Don Giovanni, ich epoka
1. Wyobraźnia i nowy tryumf rozumu Wolfgang Amadeus Mozart (1756–1791)… Krytycy piszący o kompozytorze – po wymienieniu podstawowych, choćby niewielu danych o nim: imion, nazwiska, głównych dat w krótkiej biografii, … - Organy w kościele pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Okrzei
,,Śpiewajcie Panu przy organach”, głosi napis wyżłobiony w drewnianej tablicy przytwierdzonej do balustrady chóru w jednym z kościołów dekanatu żelechowskiego. Cztery słowa opatrzone datą: ,,1896 r.” zdają się swoistym nakazem, …Organy w kościele pw. Św. Apostołów Piotra i Pawła w Okrzei Read More »
- Basia z Podlasia, „fiołkowa dama”. Barbara Wachowicz (1937-2018)
Mam przed oczyma dedykację. Wypisała ją swą ręką w książce „Nazwę Cię – Kościuszko!” ze zbiorów biblioteki publicznej, gdzie pracuję. Czytam słowa utrwalone fioletowym – jakże by inaczej! – mazakiem: …Basia z Podlasia, „fiołkowa dama”. Barbara Wachowicz (1937-2018) Read More »
- Profesor Halina Wiśniewska (1931-2018) – językoznawca wierny literaturze
(Rec.: Halina Wiśniewska: Polszczyzna w utworach Elżbiety Drużbackiej poetki saskiej (1698-1765). Rozważania lingwistyczno-kulturowe. Lublin, UMCS, 2016, 250 s., ISBN 978-83-7784-718-3) 1. W wierszu Żal w starości barokowa poetka Elżbieta Drużbacka, …Profesor Halina Wiśniewska (1931-2018) – językoznawca wierny literaturze Read More »
- Pola leksykalno-semantyczne w relacji: język ogólny a środowiskowy. O czasowniku szczekać
Językoznawcze teorie polowe, zapoczątkowane w Niemczech przed II wojną światową, w Polsce docenione w latach 60. i odtąd sukcesywnie rozpowszechniane, okazują się przydatnym narzędziem pracy badawczej w różnych dziedzinach nauki. Dotychczas … - Antoni Kępiński i jego niezwykła monografia Poznanie chorego
Antoni Kępiński (1918-1972) to wybitny lekarz psychiatra, ale także myśliciel. Jest twórcą wielu znakomitych książek, wartościowych i nowatorskich także jako autor pozycji z kręgu myśli humanistycznej – refleksji o człowieku. …Antoni Kępiński i jego niezwykła monografia Poznanie chorego Read More »
- Herezja – droga dla nielicznych. Esej o myśleniu
1. Początkowo tekst ten miał formę konspektu wystąpienia, jakie wygłosiłem podczas pewnej (tak to ujmę) biesiady intelektualnej. Potem, gdy treść konspektu konsultowałem ze specjalistami z różnych obszarów nauki, jeden z …Herezja – droga dla nielicznych. Esej o myśleniu Read More »
- „Niezgodna zgodność” wspomnień pomarcowych emigrantów. Sabiny Baral Zapiski z wygnania i Lejba Fogelmana Warto żyć
Porównanie […] nie może być żadnym wyróżnikiem, stanowi bowiem podstawę wszelkiej wiedzy. Halina Janaszek-Ivaničkowa[1] Dwa niedawno, w roku 2018, wydane wspomnienia pomarcowych emigrantów, Sabiny Baral i Lejby Fogelmana, współtworzą paradoksalną … - O średniowiecznych polskich pieśniach pasyjnych
O średniowiecznych polskich pieśniach pasyjnych[1] Od początków kulturę polską naznacza i przenika duchowość chrześcijańska, to jest rozpoznanie, rozumienie i przeżycie Chrystusa, który traktowany jest jako Odkupiciel człowieka, Redemptor hominis, jak … - Jarosław Miciński i polemiki wokół puścizny autora Nietoty. Teksty i komentarz
Od Redakcji: Jest to drugi zespół materiałów o Tadeuszu Micińskim, genialnym pisarzu Młodej Polski, publikowany w „Ogrodzie”. Pierwszy krąg tekstów: a. Agata Mickiewicz: Tadeusza micińskiego zapomniana przedmowa do powieści „Wita”. …Jarosław Miciński i polemiki wokół puścizny autora Nietoty. Teksty i komentarz Read More »
- Antoniego Kossakowskiego, zwanego Moliwdą, Ułomek wierszów opisujący obraz życia wiejskiego. Tekst i komentarz
Od Redakcji: W zamieszczonym niżej materiale dr Małgorzata Pawlata przedstawia edycję źródłową tekstu z epoki oświecenia. Autor tekstu, Antoni Kossakowski (ur. 12 X 1718 w Bielawiczach na Żmudzi – zm. … - Nieznane listy Magdaleny Mortęskiej. Teksty i komentarz
1. Wprowadzenie Uprzejmości pana Profesora Rafała Witkowskiego, który go odkrył, zawdzięczam tekst rękopisu nieznanego autora, a raczej kompilatora, pod długim tytułem: ŁAŃCUCH ZAKONNYCH WOLNOŚCI reformacji chełmińskiej reguły s. ojca Benedykta …Nieznane listy Magdaleny Mortęskiej. Teksty i komentarz Read More »
- „Ogrodowy” poeta. O Jonaszu Kofcie w 30. rocznicę pożegnania autora Ptaków
W roku ukazania się pierwszego zeszytu czasopisma „Ogród”[1] odszedł jeden z najbardziej charakterystycznych polskich artystów – Jonasz Kofta. Ziemio, do której nie wrócę Ziemio pierwszej miłości Pewnie cię bardzo zasmucę …„Ogrodowy” poeta. O Jonaszu Kofcie w 30. rocznicę pożegnania autora Ptaków Read More »
- Lata późne a piękne. O siedleckiej Nagrodzie Złotego Jacka – z melancholią
1. Nagła radość Szanowna Pani Profesor, obecna tu jako Prezes Siedleckiego Towarzystwa Naukowego[1]. Szanowni Państwo. Bardzo dziękuję za tak miłe, a – powiem wprost – nagłe i niespodzianie radosne wyróżnienie, …Lata późne a piękne. O siedleckiej Nagrodzie Złotego Jacka – z melancholią Read More »
- Ogród. Półrocznik humanistyczny, nr 35-38
Pobierz bezpłatnie najnowszy numer półrocznika humanistycznego Ogród w wersji elektronicznej PDF. → Pobierz kwartalnik humanistyczny OgródPlik PDF / 696 stron / 17 MB Zapraszamy do zapoznania się ze spisem treści … - Ogród. Kwartalnik humanistyczny, nr 31-34
Ogród. Kwartalnik humanistyczny, nr 31-34 Pobierz bezpłatnie najnowszy numer kwartalnika humanistycznego Ogród w wersji elektronicznej PDF. Pobierz kwartalnik humanistyczny Ogród Plik PDF / 701 stron / 4,9MB Zapraszamy do zapoznania się ze spisem … - Mahler i Szymanowski
Mahler jesieniądla Stanisława Szczęsnego, z pamięcią o naszym wspólnym wypadzie w piątek do Filharmonii Narodowej na IV symfonię Gustava Mahlera, bodaj w ciepłym kwietniu 1986 – wtedy jeszcze „Ogród” nie … - Dwugłos o filmach
Podstawą tego tekstu jest przyjemność rozmowy. Bez zapalczywej rywalizacji. Bez kopania konkurencji. Bez walki w pośpiechu o górowanie nad kimkolwiek i czymkolwiek. A w niespiesznej radości obcowania z kulturą. Roland … - Emancypantka, chrześcijanka, poetka: Iłłakowiczówna
(Rec.: Joanna Kuciel-Frydryszak: Iłła. Opowieść o Kazimierze Iłłakowiczównie. Warszawa, Wydawnictwo Marginesy, 2017, 463 s., ISBN 978-83-65780-54-6)W wywiadzie dla Jedynki (Polskie Radio, Program I) autorka książki powiedziała: „Do napisania książki o …Emancypantka, chrześcijanka, poetka: Iłłakowiczówna Read More »
- Nowa monografia o Marii Dąbrowskiej
Nowa monografia o Marii Dąbrowskiej. (Rec.: Ewa Głębicka: Dąbrowska (nie)znana. Szkice. Warszawa, Wyd. Trzecia Strona, 2016, 471 s., ISBN 9788364526428). W przedmowie autorki czytamy, że Szkice są oparte w większości … - Zaprzepaszczona szansa. O współczesnej edycji listów jezuickich misjonarzy
Rec.: Tomasz Szyszka: Listy różne ku chwalebnej ciekawości i chrześcijańskiemu zbudowaniu służące jezuickich misjonarzy z Ameryki Hiszpańskiej. [Transkrypcja tekstu i komentarz językowy: Stanisław Szczęsny]. Poznań, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, 2015 …Zaprzepaszczona szansa. O współczesnej edycji listów jezuickich misjonarzy Read More »
- Amerykańska wojna domowa w wybranych adaptacjach filmowych
– adaptacjaNiemal każdy naród może poszczycić się doniosłym lub przełomowym wydarzeniem w swojej historii, którego charakter może mieć rozmaite, negatywne lub pozytywne zabarwienia. Tematy historyczne były, są i bez wątpienia …Amerykańska wojna domowa w wybranych adaptacjach filmowych Read More »
- Cabiria – wśród arcydzieł kina niemego
– dwa niezwykłe arcydziełaZanim zajmą nas Cabiria i Cenere jako arcydzieła sztuki filmowej, spróbujmy wytłumaczyć, jak włoskie kino nieme drugiej dekady XX wieku mogło stworzyć te właśnie dwa filmy w … - W Muzeum Literatury
W dzisiejszych czasach, w których zainteresowaniem młodzieży cieszą się głównie coraz nowocześniejsze technologie, pobyt w kulturalnych miejscach typu opera, teatr czy muzeum wydaje się archaicznym i, jakkolwiek brutalnie by to … - W poszukiwaniu nowej formy wyrazu. Dwugłos o wystawie Miejska rewolta
Jest rok 1918. Kończy się I wojna światowa, a na mocy Traktatu Wersalskiego Polska po 123 latach odzyskuje niepodległość. Rozentuzjazmowane tym faktem nadwiślańskie społeczeństwo upaja się wolnością. Znakomita większość obywateli …W poszukiwaniu nowej formy wyrazu. Dwugłos o wystawie Miejska rewolta Read More »
- Grodno naukowe i artystyczne – wiosną 2017
Grodno – miasto, w którym oddycha się historią. Jednak mieszkańcy twierdzą, że pomimo wielu istniejących tu historycznych nawiązań, jest to najbardziej europejskie miasto na Białorusi. Trudno nie zgodzić się z … - Siedleckie epizody w życiu i pismach Bolesława Prusa. W 170. rocznicę urodzin pisarza
Każdy z nas powinien mieć dwie ojczyzny. Własną i poznaną, bo wtedy widzimy i lepiej, i pełniej. Łatwiej nam zobaczyć z innej perspektywy blaski i cienie własnej ojczyzny, ale i …Siedleckie epizody w życiu i pismach Bolesława Prusa. W 170. rocznicę urodzin pisarza Read More »
- Renesansowa muzyka i poezja Sebastiana Klonowica
Trzy koncerty w WarszawieW końcówce 2017 roku dyrekcja i zespół Polskiej Opery Królewskiej zgotowały warszawskim melomanom, sympatykom muzyki dawnej, ale także ludziom starającym się o to, ażeby uczestniczyć w wydarzeniach …Renesansowa muzyka i poezja Sebastiana Klonowica Read More »
- Profesor Libera trojako w pamięci
Pamięć chłopczykaZdzisław Libera pojawił się w polu mojej świadomości bardzo wcześnie.Najpierw zachował się w mej pamięci tylko w relacjach starszych, jeszcze nie jako profesor, ale poważny, jak wspominano w moim … - Zdzisław Libera upamiętniony
W dniu 23 października 2017 roku na warszawskim Żoliborzu odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej wieloletniemu wykładowcy Uniwersytetu Warszawskiego Profesorowi Zdzisławowi Liberze (26 II 1913-26 III 1998).Tablica umieszczona została … - W kolejce do wieczności. Pożegnanie Julii Hartwig
5 maja 1986 roku Julia Hartwig zanotowała: W ostatnich tygodniach, dniach niemal, umiera jedna po drugiej kilka znakomitości z francuskiego i europejskiego świata […]. Wszyscy starcy niemal równocześnie stanęli w …W kolejce do wieczności. Pożegnanie Julii Hartwig Read More »
- Językowa kreacja koncertu skrzypcowego w bajce Igora Sikiryckiego O komarze i orkiestrze
Autor poetyckiego utworu z wiele mówiącym podtytułem Bajka znaleziona w legowisku niedźwiedzia – Igor Sikirycki, używający pseudonimu Jerzy Gordon, urodził się 31 lipca 1920 roku w Brześciu nad Bugiem, a …Językowa kreacja koncertu skrzypcowego w bajce Igora Sikiryckiego O komarze i orkiestrze Read More »
- Recenzja – Karol i Zofia Zierhofferowie: Polska a Europa w świetle nazw geograficznych.
W roku jeszcze 2007, w ramach 32. tomu cyklu „Biblioteczka Poznańskich Studiów Polonistycznych. Seria Językoznawcza”, ukazała się niezwykle wartościowa monografia, poświęcona Polsce i Europie, postrzeganym przez pryzmat nazw geograficznych.W roku …Recenzja – Karol i Zofia Zierhofferowie: Polska a Europa w świetle nazw geograficznych. Read More »
- Poznańska konferencja pamięci Zofii Zierhofferowej
Różne są przyczyny, dla których pamięć o ludziach nie ginie, bywa wyrazista, albo przynajmniej zatrzymuje się w miejscu. Staje się wtedy ważnym świadectwem w czasie i przestrzeni ludzkiej o wiele …Poznańska konferencja pamięci Zofii Zierhofferowej Read More »
- Wśród ciekawych nazw i wyrazów w europejskiej i polskiej przeszłości. Z profesorem Karolem Zierhofferem rozmawia Stanisław Szczęsny
Stanisław Szczęsny: Szanowny Panie Profesorze, Czcigodny i Drogi Wuju. Jakie były początki onomastyki jako nauki ostatecznie należącej do językoznawstwa, ale też z niego celowo wyodrębnionej? A jakie główne etapy jej … - Wygnańcy. Głos komparatysty
Temat wygnania bardzo często pojawia się zarówno w literaturze jak i w życiu codziennym. Nie sposób wymienić tu całej literatury poświęconej emigracji czy wygnaniu ze względu na obszerną ilość tytułów. … - Wciąż o Witkacym głoszą… Nowe dokonania w badaniach nad życiem i twórczością autora Nienasycenia
Stale, od lat okazuje się, że witkacologa nie jest dziedziną badań zamkniętą, jest wciąż żywa, gdyż kolejni badaczy zabierają w tej sprawie głos i nie chcą powtarzać treści Jana Błońskiego, … - Strategie motywu psa w twórczości Kazimierza Ratonia
Ustalenia precyzujące Zaliczany do grona współczesnych poetów wyklętych Kazimierz Ratoń, to może nie jedna z najwybitniejszych, ale zdecydowanie jedna z najciekawszych sylwetek twórczych, jakie zapisały się na kartach rodzimej historii …Strategie motywu psa w twórczości Kazimierza Ratonia Read More »
- Sacrum i profanum przestrzeni miejskiej: Officium Secretum. Pies Pański Marcina Wrońskiego
Przestrzeń miasta w literaturze zyskała na swym znaczeniu dopiero w połowie XIX wieku. Realistyczne ujęcie różnorodnych metropolii, które odwzorowuje topografię i architekturę pozwala na spacer z bohaterem po zakamarkach Warszawy, … - Córka Wokulskiego Romana Praszyńskiego jako literacki patchwork
Córka Wokulskiego to współczesna powieść wpisująca się w cykl utworów zafascynowanych wiekiem XIX, dostarczającym ogromnego materiału do postmodernistycznych przebieranek, kolaży oraz powtórzeń, typowych dla literackiego patchworku. Fascynacje tą epoką pogłębiają …Córka Wokulskiego Romana Praszyńskiego jako literacki patchwork Read More »
- Jarosława Micińskiego wspomnienia o ojcu-pisarzu – dwie wersje (1928 i 1964)
Jarosław Tadeusz Miciński (1898-1971), syn autora Nietoty, napisał dwa teksty wspomnieniowe o ojcu. Pierwsza relacja ukazała się w „Kurierze Polskim” 7 czerwca (strona 6) i 10 czerwca (strona 4) 1928 …Jarosława Micińskiego wspomnienia o ojcu-pisarzu – dwie wersje (1928 i 1964) Read More »
- Tadeusza Micińskiego zapomniana przedmowa do powieści Wita
Powieść Tadeusza Micińskiego (1873-1918) Wita ukazała się drukiem jako książka już po śmierci pisarza. Została wydana osobno w roku 1926 przez Wydawnictwo Wacław Czarski i S-ka w Warszawie.Na początku pierwodruku …Tadeusza Micińskiego zapomniana przedmowa do powieści Wita Read More »
- Radość i żal: słownik pisarek średniowiecznych
Radość z tego tomu jest oczywista. I uzasadnia decyzję, by – mimo upływu czasu – książkę tę teraz ukazać i do jej lektury zachęcić!Wszystko to nakazuje trud autorki, iście benedyktyński, … - Zapoznane dziedzictwo: Marianna Marchocka
W 1939 roku Karol Górski ogłasza pionierską edycję Żywota Marianny Marchockiej, który określa edytorsko jako Autobiografię mistyczną (autorkę zaś, za dawną francuską wersją jej biografii, jako Annę Marię). Dzieła o … - Mortęska oswojona
Ta książka snuje historię intrygującą i żywą. Sięga w wiek XVI. Mówi o dawnych mniszkach i, zwłaszcza, o jednej wybitnej pośród nich. Mowa o benedyktynkach. Tematem jest ksieni Magdalena Mortęska … - Ludwika Szklińska (ok. 1715-1801) – Duchowna melodia. Pieśni nabożne
Mniszka benedyktyńska, poetka późnego baroku Ludwika Szklińska współtworzy krąg autorek dawnej Polski, a pośród piszących jest, obok innych, kolejną aktywną artystycznie zakonnicą – pogłębiając obraz ekspresji kobiet w kulturze polskiej. …Ludwika Szklińska (ok. 1715-1801) – Duchowna melodia. Pieśni nabożne Read More »
- O potrzebie personalizmu. Notatki jak najbardziej – na dziś
Drogą doświadczeń badawczych podąża ofiarowany Czytelnikowi nowy oto numer periodyku naukowego „Ogród”. To ścieżka pisma cierpliwie ponawiana od narodzin, od ogrodowych zawiązków. Badania, doznania duchowe i przeżycia jako radość uprawianej …O potrzebie personalizmu. Notatki jak najbardziej – na dziś Read More »