Nowa monografia o Marii Dąbrowskiej. (Rec.: Ewa Głębicka: Dąbrowska (nie)znana. Szkice. Warszawa, Wyd. Trzecia Strona, 2016, 471 s., ISBN 9788364526428).
W przedmowie autorki czytamy, że Szkice są oparte w większości na nieznanych szerzej zbiorach archiwaliów, odwołują się m.in. do sprowadzonego do kraju z inicjatywy prof. Ewy Głębickiej archiwum tłumacza Nocy i dni Leo Lasinskiego, a także do niewydanej dotąd korespondencji Dąbrowskiej ze Stanisławem Stempowskim i Anną Kowalską (s. 7), co pozwoli czytelnikowi wejść głębiej w zamysł artystyczny Dąbrowskiej, ponieważ jej twórczość oparta jest przede wszystkim na literackim przetworzeniu danych autobiograficznych. Zagłębiać się w biografię pisarki – to główny zamysł Szkiców. Niemniej zamysł ten nie ma na celu rozpowszechnienia anegdot z życia znakomitej pisarki, autorki słynnej powieści Noce i dnie. Celem takiego biografizmu jest pogłębienie wiedzy o znanej i mniej znanej twórczości literackiej Marii Dąbrowskiej.
Albowiem tytuł Szkiców – Dąbrowska (nie)znana – działa jako metonimia literacka: imię własne wskazuje na całą twórczość pisarki, ale i też na jedną tylko książkę, mianowicie jej arcydzieło Noce i dnie, które więc może być znane, a nawet bardzo znane, ale też i mniej znane, wręcz nie do końca znane. Tym bardziej jeśli chodzi o twórczość pisarki rozpatrywaną w całości. A zatem monografia Ewy Głębickiej pogłębia znajomość pisarstwa Marii Dąbrowskiej i uświadamia przenikanie się nawzajem wszystkich jej utworów. By jednak wejść w pogłębioną znajomość literackiego zamysłu pisarki, należy poznać nieznane zakątki samego jej życia:
niezależnie od tendencji badawczych w historii literatury, autobiograficzny wątek dzieła pisarki był i będzie śledzony z niezmienną uwagą, on to bowiem tłumaczy intencje artystyczne Dąbrowskiej, a także niektóre widoczne ograniczenia jej twórczości
– dowodzi badaczka.
zkice te są zbiorem rozproszonych dotąd artykułów Ewy Głębickiej oraz rozszerzonych i zmienionych wersji wcześniej wydanych artykułów publikowanych w czasopismach naukowych, m.in. w „Pamiętniku Literackim”, „Tekstach Drugich” i w książkach zbiorowych. Wszystkie, wydane po 2000 roku, przedstawiają czytelnikowi najnowszy stan badań nad twórczością i biografią Marii Dąbrowskiej. Czytelnik rozpozna ich ogromną wagę naukową, którą poświadcza zasób przypisów odsyłających do pism, gdzie można znaleźć źródło danej informacji oraz rozszerzyć wiedzę o twórczości pisarki. Książka zawiera bowiem aż 691 przypisów. Część z nich odsyła do pozycji ze zbioru Działu Rękopisów Muzeum Literatury w Warszawie, zwłaszcza w sprawie niemieckiego przekładu Nocy i dni. Znaczna część odsyła do niemal wszystkich pozycji omawiających przed rokiem 2016 twórczość Dąbrowskiej, są więc cennym przeglądem opublikowanej dotąd metaliteratury na temat pisarki i stanowią jej kompendium (…)